Niet enkel bij overlijden
Ieder van ons krijgt vroeg of laat te maken met een ingrijpend verlies.
Waar we onmiddellijk aan denken is afscheid nemen van een dierbare. Maar ook bij een echtscheiding, het verlies van een job, van gezondheid, afscheid van een kinderwens, verlies van een geliefde door dementie, … ga je door een rouwproces. Dit wordt ‘levend verlies’ genoemd.
‘Rouw is de achterkant van de hechting’
Rouw wordt in onze samenleving en gezondheidszorg dikwijls gezien als een geheel van onaangename reacties. Deze klachten en symptomen (lichamelijk, emotioneel en mentaal) moeten worden aangepakt, verwerkt of opgelost en dit het liefst zo snel mogelijk. Daarna verwacht de samenleving dat je je leven gewoon verderzet. Zo werkt het echter niet, het wordt nooit meer als voordien.
We vertrekken van een positieve visie op rouw als de achterkant van de hechting.
Rouw is een normale emotionele reactie als gevolg van een verlies van iets of iemand die je dierbaar is. Je bent iets of iemand verloren waaraan je gehecht bent.
Rouwen is het aanpassingsproces aan een veranderde realiteit, binnen in ons en rondom ons waar je doorheen gaat als je afscheid moet nemen. Plots staat de wereld stil en ziet de toekomst er helemaal anders uit.
Daarnaast word je overspoeld door allerlei intense emoties die je als persoon doen wankelen, vb. verdriet, boosheid, ongeloof, … . Vaak ga je jezelf, je relaties met je omgeving, je zingeving, … in vraag stellen.
Dit rouwproces is voor elk van ons uniek en vraagt tijd en aandacht. Geleidelijk aan integreren we het verlies in onze identiteit, in ons levensverhaal.
In die zin kan je rouw ook omschrijven als de uitdaging om onze relatie met wie of wat we verloren hebben een andere vorm te geven. Het is de uitdaging om de realiteit van het verlies te accepteren, onze liefde een andere vorm te geven en verder te leven met het gemis.
Na het rouwproces ben je niet meer dezelfde persoon als voordien. Het verandert je. Soms zit het verschil in kleine dingen, soms nemen mensen drastische beslissingen en gaan compleet anders leven. Dat is allemaal OK, zolang jij je er goed bij voelt.
Voor ons heeft rouw geen eindpunt. Natuurlijk is het de bedoeling dat de intense rouwpijn geleidelijk aan meer draagbaar wordt. Het gaat misschien niet over, maar de pijn wordt een deel van ons leven, soms op de voorgrond, soms op de achtergrond.
Een rouwproces kent een goed verloop als je enerzijds de emoties en het verlies kan toelaten en anderzijds ook het leven van iedere dag weer aankan.
Rouw is de zoektocht om onze liefde een andere vorm te geven. Het gaat om méér dan verwerken, het gaat om de uitdaging om tal van verlieservaringen op een betekenisvolle wijze te verweven in ons levensverhaal. (Johan Maes)